یکی دیگر از انواع پیشران های الکتریکی مورد استفاده در ساخت هواپیمای مدل داکت فن می باشند. در مقاله مربوط به آشنایی با داکت فن به بررسی ابعاد مختلف این موتور ها و کاربردشان پرداختیم. همانطور که می دانید هر تجهیز دواری نیازمند بالانس شدن می باشند. داکت فن الکتریک نیز مانند ملخ های هواپیمای مدل نیازمند بالانس شدن می باشند. در صورتی که این پیشران ها بالانس نشوند لرزش شدیدی به بدنه مدل وارد می کنند. همچنین موتور براشلس موجود در داکت فن پس از مدتی مستهلک می گردد. در این مقاله به بیان دو روش کاربردی به منظور بالانس کردن داکت فن های الکتریک خواهیم پرداخت. در ادامه دو ویدیو آموزشی از هر دو روش آورده شده است.
بالانس کردن داکت فن به روش “ساعت”
این روش مخصوص داکت فنی است که دارای اسپینر می باشند. در این روش بسیار ساده و کاربردی دیگر نیازی به باز کردن موتور و بالانس نمودن پره های داکت فن نیست. حتی نیازی به باز کردن آن از روی پرنده نیست. می توان موتور را هنگامی که بر روی هواپیما نصب است بالانس نمود. در این روش ابتدا اسپید کنترل را به باتری متصل کرده و موتور را آماده روشن کردن نمایید. داکت فن را در دستتان بگیرید. تراتل را به اندازه ۳۰ درصد بالا ببرید. در هنگام تست بالانس موتور تراتل را در همین حد نگه دارید. در سرعت های پایین لرزش های ناشی از بالانس نبودن موتور بیشتر محسوس خواهد بود. پس از روشن شدن موتور لرزش و صدای ناشی از موتور را کاملا در دستتان حس خواهید نمود. می توانید لبه داکت فن را بر روی میز بگذارید تا لرزش موتور بیشتر مشخص شود.
لرزش بیش از حد بیانگر عدم بالانس بودن داکت فن است. علت بالانس نبودن آن به خاطر توزیع وزن غیر یکنواخت در پره های داکت فن می باشد. در وقع پره های یکطرف سنگین تر از طرف مقابل می باشد. به منظور بالانس کردن داکت فن در این روش با چرخش پی در پی اسپینر به میزان بسیار کوچک به خنثی کردن بالانس نبودن پره ها خواهیم پرداخت. همانطور که می دانیم در خود اسپینر نیز توزیع متقارن وزن وجود ندارد. بنابراین با چرخاندن اسپینر و تغییر مکان آن به صورت پی در پی و تست کردن میزان لرزش موتور، در نقطه ای این لرزش به کمترین میزان خود خواهد رسید. این نقطه درواقع مکانیست که داکت فن تا حدود بسیار زیادی بالانس خواهد بود. این داکت فن الکتریک دارای ۱۲ پره می باشد. با استفاده از یک ماژیک ابتدا بر روی اسپینر یک علامت زده و هر بار با چرخاندن اسپینر این علامت را در مقابل یک پره قرار دهید.
هر بار با شل نمودن پیچ مرکز اسپینر خواهید توانست موقعیت آن را مانند عقربه های ساعت تغییر داده و در مقابل یکی از پره ها قرار دهید و سپس دوباره اقدام روشن کردن موتور و تست لرزش آن نمایید. بدین ترتیب اسپینر را در ۱۲ نقطه مختلف تنظیم و اقدام به تست لرزش نمایید. خواهید دید که لرزش موتور در یکی از این نقاط به کمترین مقدار خود خواهد رسید. این نقطه بهترین مکان برای فیکس شدن دائمی اسپینر است. تا اینجا داکت فن تا حد بسیار زیادی بالانس شده است. اما فرآیند بالانس آن به طور کامل به پایان نرسیده است. شما می بایست لرزش موتور را تقریبا به صفر برسانید. در ادامه با استفاده از تکه ای چسب لنت می توانید فرآیند بالانس نمودن را به اتمام برسانید. حال تکه کوچکی از چسب لنت را بر روی یک نقطه دلخواه از اسپینر قرار دهید. اقدام به روشن کردن موتور و تست لرزش نمایید.
حال با تغییر دادن مکان چسب لنت به صورت پی در پی و تست لرزش آن اقدام به بالانس کامل نمایید. آنقدر مکان چسب لنت را تغییر داده تا در نقطه ای لرزش به کمترین میزان ممکن برسد. این نقطه مکانیست که داکت فن به صورت کامل بالانس شده است. حال به منظور عدم جدا شدن چسب لنت با باز کردن اسپینر (بدون تغییر دادن مکان اسپینر) اقدام به چسباندن چسب لنت از همان نقطه اسپینر منتها به دیواره داخلی آن نمایید. پس از چسباندن چسب اقدام به بستن اسپینر در همان مکان قبلی خود نمایید. فرایند بالانس نمودن داکت فن الکتریک با روش ساعت به پایان رسید.
در ویدیو آموزشی زیر می توانید تمامی مراحل بالا را پله به پله مشاهده نمایید.
بالانس کردن پره های داکت فن
در این روش شما مستقیما پره های داکت فن را بالانس خواهید نمود . نحوه بالانس نمودن در این حالت بسیار مشابه بالانس کردن ملخ هواپیمای مدل می باشد. ابتدا پره داکت فن را از آن خارج نموده و بر روی شفت بالانسر فیکس نمایید. پره را بر روی بالانسر قرار دهید.
پس از قرار دادن پره بر روی بالانسر اقدام به چرخاندن آن با دست نمایید. منتظر بمانید که پره از حرکت بایستد. مشاهده خواهید کرد که در لحظات آخر ایستادن پره، سرعت چرخش آن به صورت نوسانی کم و زیاد می شود و در نهایت می ایستد. این به خاطر عدم بالانس بودن پره است. زمانیکه پره بالانس نباشد قسمت سنگین آن پس از متوقف شدن در پایین ترین نقطه قرار خواهد گرفت. شما می بایست در هر بار چرخاندن پره مخالف این مکان را علامت بزنید. یعنی شما باید بالای پره را علامت بزنید. ۳ تا ۴ بار پره را بچرخانید و علامت گذاری کنید. مشاهده خواهید کرد که نقاط علامت گذاری شده به هم نزدیک هستند. مرکز این نقاط نقطه ای است که می بایست به آن جرم اضافه نمود تا پره بالانس گردد.
با استفاده از چسب حرارتی و از قسمت داخل هاب پره اقدام به ریختن مقدار بسیار کوچکی چسب نمایید.
دوباره پره را به بالانسر بسته و بچرخانید. در صورتی که پره به طور کامل بالانس نبود مقدار چسب را کم و زیاد کنید. آنقدر این فرآیند را ادامه دهید تا پس از چرخاندن پره در لحظه ایستادن آن حالت تلو تلو خوردن وجود نداشته باشد و پره به صورت یکنواخت متوقف شود. در ویدیو آموزشی زیر نحوه بالانس کردن پره داکت فن آورده شده است.