تنظیم موتور سوختی نیترو هواپیمای مدل

موتور های سوختی هواپیمای مدل از جمله تجهیزات حساسی بوده که نیاز به مراقبت زیادی دارند. همیشه قبل از اینکه بخواهید با مدل پرواز کنید از عملکرد صحیح موتور مطمئن شوید. اما اصلا چرا این موتور ها نیاز به تنظیم شدن دارند؟ خودرو ها و سایر وسایل نقلیه دارای سیستم روغنکاری و همچنین سیستم خنک کاری موتور با آب دارند. در صورتی که موتوری فاقد این سیستم ها باشد به سرعت داغ شده و قطعات متحرک آن ذوب می شوند. موتور های سوختی هواپیمای مد فاقد سیستم خنک کاری و روغن کاری جداگانه هستند و از این روی روغن مورد نیاز برای روغن کاری درون سوخت ریخته می شود. برای اینکه موتورتان همیشه خوب روغن کاری شود باید تنظیم سوخت به هوا به خوبی صورت گیرد. بر روی کاربراتور انواع موتور سوختی هواپیمای مدل ۴ قطعه وجود داشته که با تنظیم این ۴ قطعه ( دهانه “Throttle barrel” ، پیچ قطع idle ، تنظیم ترکیب سوخت و هوا برای دور بالا (High speed mixture) ، تنظیم ترکیب سوخت و هوا برای دور پایین (low speed mixture) ) می توانید از صحیح کار کردن موتور مطمئن شوید.

مفاهیم Lean و Rich در موتور سوختی

همانطور که می دانیم برای ایجاد فرآیند احتراق علاوه بر سوخت و جرقه به هوا نیز احتیاج است. در یک موتور احتراقی نیز ترکیبی از سوخت و هوا وارد موتور می شود. نسبت این ترکیب چقدر است؟ در یک موتور سوختی به صورت استاندارد نسبت سوخت به هوا برابر با ۱ به ۱۵ می باشد یعنی به ازای هر ۱ واحد سوخت ۱۵ واحد هوا مورد نیاز است. هرگاه تنظیمات موتور به گونه ای باشد که سوخت بیش از این مقدار باشد اصطلاحا می گویند موتور در حالت Rich قرار دارد (سوخت زیاد است) و هرگاه نسبت سوخت به هوا کمتر از این مقدار باشد موتور در حالت Lean قرار داشته و سوخت کم است. زمانی که یک موتور در حالت Rich قرار دارد در ماکزیمم گاز موتور دارای دور موتور کمتری بوده و راندمان موتور پایین می باشد. در این حالت مقدار زیادی روغن از اگزوز موتور به بیرون پرتاب می گردد. در صورتی که موتور در این حالت کار کند آسیبی به آن وارد نخواهد شد اما مقدار زیادی سوخت به هدر می رود. موتوری که در حالت Lean کار می کند به این خاطر که روغن کاری مناسبی در آن انجام نمی شود زود مستهلک شده و طول عمرش کاهش می یابد. سعی کنید موتور سوختی خود را حتی برای لحظاتی در این وضعیت قرار ندهید. دقت کنید که برای اطمینان بیشتر همیشه موتورتان اندکی به حالت Rich متمایل باشد.

دهانه Throttle barrel

در درون کاربراتور موتور یک سیلندر استوانه ای چرخان وجود داشته یک در مرکز آن یک سوراخ جهت ورود هوا وجود دارد. این قطعه یه بازویی که به سرووی تراتل وصل می شود ارتباط دارد. با چرخاندن بازو توسط سرووی تراتل این سیلندر چرخیده و میزان هوای ورودی به کاربراتور کم و زیاد می گردد. این قطعه دقیقا مانند دریچه گاز موتور خودرو عمل می کند. برای تنظیم این بخش در حالت موتور خاموش و در حالی که دسته استیک گاز فرستنده رادیو کنترل و شاسی تریم مربوط به آن در بالاترین نقطه قرار دارند. در این حالت فقط استیک گاز رادیو را کاملا پایین بیاوری. در این حالت دریچه کنترل گاز می بایست ۳ میلی متر باز باشد. در این حالت دریچه گاز فقط به اندازه ای باز است که موتور خاموش نشود. حال اگر تریم استیک گاز رادیو را پایین بیاوریم این دریچه کاملا بسته می شود. درواقع اگر موتور روشن بود با پایین آوردن شاسی تریم موتور خاموش می شد.

پیچ قطع idle

توسط این پیچ شما خواهید توانست مقدار کمینه کارکرد موتور را تعیین کرده و throttle barrel را در آنجا فیکس کنید. بدین ترتیب می توانید مقدار idle برای کارکرد موتور را تعیین نمایید. پیچ idle را برای حالت بالا تنظیم کنید تا به محض پایین آوردن شاسی تریم موتور خاموش شود.

تنظیم ترکیب سوخت و هوا برای دور بالا

که به آن شیر سوزنی دور تند هم گفته می شود. توسط آن خواهید توانست ترکیب سوخت و هوا را در دورهای بالای موتور تنظیم نمایید. تنظیم ترکیب سوخت و هوا در موتور های سوختی همیشه با شیر سوزنی آغاز می شود. ابتدا شیر سوزنی را سه دور بچرخانید سپس آن را در حالت کمینه قرار دهید. شیر سوزنی را به آرامی کم و زیاد کنید تا تنظیمات کلی مناسبی بوجود آید. پس از تنظیم شدن صحیح موتور به جز برای تنظیم های جزیی موتور برای دور های بالا نباید به طور کلی به شیر سوزنی دست زد. همیشه ابتدا شیر شیر سوزنی دور تند و سپس شیر سوزنی دور پایین را تنظیم نمایید. محل قرار گیری شیر سوزنی دور بالا در برخی موتور ها روی کاربراتور و نزدیک ملخ قرار داشته که خطر برخورد دست با ملخ وجود دارد. در برخی نیز این شیر در پشت موتور قرار دارد.

روشن کردن موتور : اتصالات رادیو کنترل را متصل کرد و رادیو را روشن کنید. استیک گاز رادیو را تا بالا ببرید. شیر سوزنی را کامل بسته و به میزان ۲ دور کامل باز نمایید. انگشت خود را بالای دهانه کاربراتور قرار داده و آن را بپوشانید نمایید. با چوب دستی چند بار به صورت سریع ملخ را بر خلاف عقربه های ساعت چرخانده تا مسیر حرکت سوخت از شیلنگ تا دهانه کاربراتور را مشاهده نمایید. پس از این که سوخت به دهانه کار براتور رسید ۳ الی ۴ بار دیگر ملخ را چرخانده تا سوخت وارد موتور شود. انگشت خود را از روی دهانه کاربراتور بردارید. استیک گاز رادیو را کم کنید تا استوانه درون کاربراتور در حال بسته شدن است. آنقدر گاز را کم کنید تا دهانه استوانه به اندازه ۱٫۶ تا ۲ میلی متر باز بماند. باتری سر شمع را متصل کنید. حال ملخ را آرام بچرخانید تا مرحله کمپرس شدن پیستون را احساس کنید. حال با چوب دستی چرخش سریعی به ملخ بدهید تا موتور روشن شود. در این حالت گاز موتور را تا آخر بالا ببرید و در این حالت آنقدر شیر سوزنی موتور را تنظیم نمایید تا موتور با بیشترین دور خود کار نماید. در این حالت موتور بسیار منظم و بدون وقفه کار می کند و بیشترین دور خود را دارد. حال شیر سوزنی را اندکی به حالت بیشتر باز کنید. موتور تنظیم شده است. اگر اقدام به بستن شیر نمایید دور موتور شروع به کاهش می کند زیرا سوخت ورودی موتور رو به کاهش است. در این حالت موتور Lean کار می کند. اگر موتور چندین ثانیه در این حالت کار کند آسیب خواهد دید.

آزمون نیشگون : یکی از بهترین آزمون هایی که می توانید انجام دهید تا متوجه شوید که موتور نیتروی شما در حالت Rich یا Lean دارد آزمون نیشگون است. در حالی که موتور در ماکزیمم دور خود کار می کند (استیک گاز رادیو در بالاترین حالت) برای لحظه ای شیلنگ ورودی سوخت به کاربراتور را برای لحظه ای فشار دهید و واکنش موتور را مشاهده نمایید. اگر موتور در حالت Rich باشد برای لحظه ای دور موتور افزایش و سپس کاهش می یابد. اگر موتور در حالت Lean کار کند دور موتور بلافاصله کاهش می یابد. موتور هواپیمای شما باید همیشه اندکی در حالت Rich کار کند زیرا در حین پرواز به علت خالی شدن باک موتور به حالت Lean میل دارد.

تنظیم ترکیب سوخت و هوا برای دور پایین

به آن شیر سوزنی دور پایین گفته می شود. توسط آن خواهید توانست ترکیب سوخت و هوا را در دورهای کم موتور تنظیم نمایید. در این حالت می بایست تنظیمات موتور را در حالت idle یا همان دور پایین انجام داد. موتور را در حالت روشن و در وضعیت idle قرار دهید به اندازه ۱۰ ثانیه صبر کرده و سریعا گاز موتور را تا بیشترین میزان بالا ببرید. در این حالت از دور موتور زیاد شد و سپس خاموش شد یعنی در حالت Lean یا کمینه قرار داشته و باید بیشتر شود. اگر قطرات سوخت از کاربراتور به بیرون پرتاب شد یعنی پیچ تنظیم در حالت rich یا زیاد قرار داشته و باید کم شود. اگر موتور در حالت idle به کار مداوم خود ادامه نداد و خاموش شد می بایست درچه گاز را به اندازه ۱/۳ باز کنید تا ببینید شیر تنظیم سوخت در دور پایین در وضعیت lean (خاموش شدن سریع) یا rich (پرتاب سوخت به بیرون) قرار دارد. به طور کلی موتور های سوختی در حالت idle دارای دور موتور ۲۵۰۰ دور در دقیقه هستند. تنظیم شیر های دور بالا و دور پایین به یکدیگر وابسته هستند و ممکن است با تنظیم یکی تنظیم دیگری به هم بخورد.

تنظیم موتور های سوختی چهار زمانه

اساسا تنظیم موتور های سوختی چهار زمانه هواپیمای مدل همانند موتور های دو زمانه است. با این تفاوت که صدای موتور های چهار زمانه کمتر از نوع دو زمانه بوده و با گوش دادن به صدای موتور نمی توان آن را تنظیم نمود و به جای آن می بایست از سرعت سنج یا تاکومتر جهت ملاحظه دور موتور استفاده نمود. در حالتی که موتور تنظیم است دور موتور در بالاترین حالت خود قرار دارد. تمامی فرآیند های تنظیم در این موتور ها مانند موتور دو زمانه است منتها در چهار زمانه ها می بایست دور موتور را مبنا قرار دهید.