دم هواپیما یکی از اجزیای اصلی هواپیما بوده و بخشی از سیستم هدایت هواپیما توسط دم انجام می شود. به طور کلی شاید بیش از ۱۲ نوع دم در ساخت هواپیما مورد استفاده قرار می گیرد که هر کدام ویژگی های خاص مربوط به خود را دارند و موارد استفاده گوناگونی در صنعت هواپیما دارند. در میان انواع مختلف دم هواپیما تنها برخی از آن ها ( دم معمولی ، دم تی شکل ، دم وی شکل ، دم صلیبی ) در هواپیماهای مدل رایج هستند. در شکل زیر می توانید این چند نوع دم را مشاهده نمایدد.
دم معمولی (Conventional tail)
در بین انواع دم هواپیما یکی از رایج ترین دم ها در ساخت هواپیمای مدل می باشد. طراحی ساده ای دارد و وظایف سه گانه دم را به درستی انجام می دهد. این نوع دم اصولا از سایر انواع سبک تر می باشد. شکل زیر نمونه یک هواپیمای مدل با دم معمولی را ملاحظه می نمایید.
دم تی شکل (T-tail)
این نوع دم نیز در طراحی هواپیماهای مدل مورد استفاده قرار می گیرد ولی از آنجایی که دم افقی بر روی دم عمودی قرار می گیرد بنابر این دو عمودی می بایست قوی تر باشد و همین امر این نوع دم را اندکی سنگین تر می نماید. از آنجایی که دم افقی بر روی دم عمودی قرار می گیرد سطح دم عمودی خود به خود نسبت به حالت دم معمولی افزایش یافته و در این حالت دم عمودی نیاز به مساحت کمتری نسبت به حالت دم معمولی دارد. در این نوع دم به دلیل دور بودن دم افقی از جریانات مغشوش بال و ملخ نیاز به مساحت کمتری دارد و همچنین لرزش دم افقی در این حالت کمتر است. از معایب این دم این است که احتمال واماندگی عمیق (Deep stall) را در هواپیمای مدل افزایش می دهد.
دم وی شکل (V-tail)
در این حالت مولفه های افقی و عمودی نیروهای وارده از طرف جریانات هوا بر سطح V شکل آن اعمال می گردد. در واقع دم وی شکل نقش دم افقی و عمودی را یکجا بازی می کند به همین دلیل مساحت این دم کمتر از حالت دم معمولی است. پسای این دم نیز کمتر از حالت های دیگر می باشد. تنها مشکل این نوع دم پیچیدگی سیستم کنترلی آن می باشد.
دم صلیبی (Mid-tail)
این نوع دم برخی از ویژگی های دم تی شکل و برخی از ویژگی های دم معمولی را به خود گرفته است.
در ویدیو زیر با انواع مختلف دم هواپیما آشنا خواهید شد.