اجزای بدنه هواپیمای مدل

در این بخش صرفا به معرفی اجزای اصلی بدنه یک هواپیمای مدل خواهیم پرداخت و در مورد متعلقات دیگر هواپیما مانند : موتور، ملخ، باک سوخت، سروو ها، باتری ها، گیرنده، لینک ها و غیره سخنی به میان نخواهیم آورد. به طور کلی قسمت های اصلی سازنده بدنه یک هواپیمای مدل شامل پنچ بخش می باشد. پایدار کننده افقی ، سکان افقی (الویتور) – پایدار کننده عمودی ، سکان عمودی – بال (الرون و فلپ ها) – بدنه اصلی – ارابه فرود هواپیما مدل که در ادامه به تفضیل در مورد هر کدام توضیح خواهیم داد. اجزای دیگر مانند کال ، کانوپی و … نیز وجود دارند که جز اجزای اصلی محسوب نمی شوند.

بدنه اصلی (Fuselage)

قسمت اصلی اجزای بدنه هواپیمای مدل همین بدنه اصلی یا Fuselage بوده که تمامی اجزای دیگر هواپیما را در خود جای داده و نگه می دارد. همچنین اجزای دیگر بدنه مانند بال ها ، پایدار کننده افقی و عمودی و همچنین ارابه فرود را در کنار هم نگه می دارد. بدنه هواپیمای مدل می تواند از انواع فوم، چوب بالسا و یا مواد کامپوزیت مانند فایبر گلاس و یا فیبر کربن باشد.

پایدار کننده عمودی (Vertical stabilizer)

پایدار کننده عمودی همانطور که از نامش پیداست به صورت عمودی و در انتهای هواپیما و دقیقا در وسط دم افقی نصب می گردد. وظیفه آن حفظ تعادل عرضی در هواپیما و ممانعت از انحراف هواپیما به چپ و راست می باشد. در حین پرواز هواپیمای مدل پایدار کننده عمودی نقش شکافنده هوای مقابل خود را داشته و مانع از انحراف هواپیما به چپ و راست می گردد. در ابتدای مقاله محل قرار گیری این قطعه مشخص است. سکان عمودی بر روی این قسمت از بدنه هواپیما نصب می شود.

سکان عمودی یا رادر (Rudder) : رادر یا سطح متحرک پایدار کننده عمودی همانند یک بادنما به چپ و راست حرکت می کند و موجب گردش هواپیما به چپ و راست یا اصطلاحا yaw می شود. کنترل هواپیما در جهت چپ و راست بر عهده همین قطعه می باشد. در هواپیمای مدل این سطح توسط سروو موتور کنترل می گردد. همچنین در انیمیشن زیر نحوه حرکت آن مشخص شده است.

پایدار کننده افقی (Horizontal stabilizer)

همانطور که از نامش پیداست به صورت افقی بوده و وظیفه آن ثبات هواپیما در راستای افقی می باشد. در هنگام پرواز هواپیما پایدار کننده افقی هوا را شکافته و مانع از انحراف هواپیما به سمت بالا و یا پایین می گردد. در شکل ابتدای این مقاله محل قرار گیری این قطعه از هواپیما مشخص شده است. الویتور به این قسمت از بدنه متصل شده است.

سکان افقی (Elevator) : الویتور قسمت متحرک پایدار کننده افقی بوده که نقش آن بالا و پایین بردن دم هواپیما می باشد. به حرکتی که ناشی از حرکت الویتور در هواپیما می شود اصطلاحا pitch می گویند. در شکل ابتدای مقاله محل قرار گیری الویتور مشخص است. همچنین در انیمیشن زیر نحوه حرکت آن مشخص شده است. در هواپیمای مدل این قطعه توسط سروو موتور کنترل می گردد.

بال (Wing)

از مهمترین اجزای بدنه هواپیمای مدل بوده که تمام وزن هواپیما در حال پرواز بر روی بال می باشد و در عمل بدون بال هواپیما قادر به پرواز نیست. در واقع راز پرواز هر هواپیمایی را می توان در بال های آن یافت.

شهپر یا الرون (Aileron) : الرون قسمت متحرک بال هواپیما بوده که در قسمت لبه فرار دو بال نصب می گردد و موجب غلتیدن هواپیما حول محور عرضی خود می گردد. دو شهپر بر خلاف یکدیگر حرکت می نمایند و موجب دوران هواپیما یا اصطلاحا رول (Roll) می شوند. از این قطعه نیز می توان برای گردش هواپیما به چپ و راست استفاده نمود. الرون ها توسط دو سروو موتور در هواپیمای مدل کنترل می گردند. همچنین در انیمیشن زیر نحوه حرکت آن مشخص شده است.

فلپ ها (Flaps) : از بخش های دیگری بوده که به لبه فرار بال هواپیما متصل می گردد. استفاده از فلپ ها در هواپیماهای مدل اختیاری است. با باز شدن فلپ ها قدرت لیفت بال ها بیشتر شده و هواپیما می تواند با سرعت کمتری نشت و برخواست داشته باشد. در اصطلاح قدرت گلاید هواپیما افزایش می یابد. همچنین در انیمیشن زیر نحوه حرکت آن مشخص شده است.

در ویدیوی زیر به معرفی کامل اجزای بدنه هواپیمای مدل خواهیم پرداخت.

ارابه فرود هواپیمای مدل

به طور کلی وظیفه تحمل وزن هواپیما در هنگام فرود و روی زمین بر عهده ارابه فرود می باشد. در هنگام فرود هواپیما، ضربه زیادی به بدنه وارد می گردد که ارابه فرود با جذب آن مانع از آسیب دیدن بدنه هواپیما می گردد. همچنین در هنگام برخواستن هواپیما ارابه فرود امکان سرعت گیری به هواپیما می دهد. به طور کلی دو نوع ارابه فرود داریم یکی ارابه فرود ثابت (Fixed landing gear) و ارابه فرود جمع شونده (ریترکت) (Retractable landing gear) نامیده می شود.

اما بیشتر سازندگان هواپیمای مدل به دلیل سادگی ساخت و هزینه ترجیح می دهند که از نوع ثابت آن برای ساخت ارابه فرود استفاده نمایند. چرخ های فرود هواپیمای مدل نیز خود در دو نوع ارابه فرود با چرخ دم (Tail dragger) (دو چرخ در جلو و یک چرخ در دم) و ارابه فرود سه چرخ (Tricycle) (یک چرخ در جلو و دو چرخ در عقب) تقسیم بندی می شوند. چرخ های فرود هواپیمای مدل خود در سایز های مختلف تولید می گردد که طراح هواپیمای مدل با توجه به ابعاد و وزن هواپیما چرخ مورد نیاز خود را انتخاب می نماید. هر چه هواپیما عظیم الجثه تر باشد نیاز به ارابه فرود محکم تر و چرخ های بزرگ تری است.

کاربرد ارابه فرود هواپیمای مدل

نکته قابل ذکر اینجاست که همه ی هواپیماهای مدل دارای ارابه فرود نیستند و از روی زمین شروع به پرواز نمی کنند. برخی مدل ها مجهز به چتر نجات هستند و پس از انجان ماموریت توسط چتر پایین آورده می شوند. البته از این مدل ها بیشتر در امور نظامی استفاده می شود. برای برخواستن این هواپیماها از لانچر مخصوص استفاده می نمایند. زمانی از این مدل ها استفاده می شود که محلی برای برخواستن (Take off) و فرود آمدن (Landing) هواپیما وجود نداشته باشد. در ضمن لازم به ذکر است که هواپیماهای مدل آبنشین نیازی به چرخ نداشته و از بالشتک های شناور مخصوص جهت فرود بر روی آب استفاده می کنند.