جایروکوپترهای آرسی (مدل) نوع خاصی از هواگرد هستند که برای ایجاد نیروی بالابر به جای بال ثابت از روتور آزادانه در حال چرخش استفاده میکنند. این روتور، قلب و روح جایروکوپتر است و عملکرد آن با هلیکوپتر تفاوت اساسی دارد. روتور، قلب تپنده جایروکوپتر آرسی است و نقشی حیاتی در تولید نیروی بالابر، ایجاد تعادل و پایداری ایفا میکند. درک صحیح عملکرد روتور و رعایت نکات مربوط به طراحی و نگهداری آن، برای پرواز ایمن و لذتبخش با جایروکوپتر ضروری است. در این مقاله به بررسی نقش و عملکرد روتور در جایروکوپترهای آرسی میپردازیم.
تفاوت روتور جایروکوپتر با روتور هلیکوپتر
مهمترین تفاوت بین جایروکوپتر و هلیکوپتر در نحوه چرخش روتور است. در هلیکوپتر، روتور توسط موتور به طور فعال چرخانده میشود و هم نیروی بالابر و هم نیروی پیشران را تامین میکند. اما در جایروکوپتر، روتور آزادانه و خودبهخودی به چرخش درمیآید. به عبارت دیگر، روتور به موتور متصل نیست و نیروی چرخشی خود را از عبور جریان هوا از میان پرههای روتور (پدیده اتوروتاسیون) دریافت میکند. البته ذکر این نکته ضروری است که در جایروکوپتر های آرسی جهت بهبود عملکرد روتور یک موتور کوچک با توان کم به روتور متصل شده تا در لحظه تیک آف به جایروکوپتر کمک کند.
نقش اصلی روتور در جایروکوپتر
- تولید نیروی بالابر (Lift): اصلیترین وظیفه روتور، تولید نیروی بالابر است که جایروکوپتر را در هوا نگه میدارد. با عبور جریان هوا از میان پرههای روتور، نیروی بالابر ایجاد میشود. میزان نیروی بالابر تولید شده بستگی به سرعت چرخش روتور و زاویه حمله پرهها دارد.
- ایجاد تعادل و پایداری: روتور همچنین نقش مهمی در ایجاد تعادل و پایداری جایروکوپتر در حین پرواز ایفا میکند. با تنظیم زاویه حمله پرهها، میتوان تعادل جایروکوپتر را حفظ کرد و از واژگونی آن جلوگیری نمود.