ارابه فرود هواپیمای مدل

تجهیزی است که هر هواپیمایی از آن در هنگام توقف یا فرود یا برخواستن و یا حرکت کردن بر روی زمین از آن استفاده می نماید. معمولا ارابه های فرود دارای چرخ هستند اما در هواپیماهایی که بر روی برف می نشینند از اسکی و در هواپیماهای آبنشین از بالشتک های هوا بدین منظور استفاده می شوند. به طور کلی هر ارابه فرود دارای دو وظیفه اصلی می باشد یکی تحمل نیروی وزن هواپیما بر روی زمین و دیگری جذب نیروهای وارد از زمین به هواپیما در هنگام فرود یا برخواستن. به طور کلی انواع ارابه فرود برای هواپیمای مدل وجود دارد : ۱- ارابه فرود ثابت  ۲- ارابه فرود متحرک جمع شونده  که هر کدام دارای مزایا و معایب خود می باشند. در ادامه به توضیح هر کدام خواهیم پرداخت.

انواع ارابه فرود هواپیمای مدل

ارابه فرود ثابت (Fixed landing gear)

در ابتدا ارابه های فرود به صورت ثابت بودند. همانطور که از نامشان پیداست این ارابه های فرود ثابت و بدون حرکت بوده و به بدنه هواپیما فیکس شده اند. در هنگام پرواز این ارابه ها تغییری نمی کند و در جای خود ثابت می مانند. از مزایای این نوع ارابه های فرود سادگی و هزینه پایین ساخت آن ها می باشد. این نوع ارابه های فرود به خاطر ایجاد سطح مواجه با جریان هوا نیروی درگ ایجاد کرده و از سرعت هواپیما می کاهد و در نتیجه موجب مصرف سوخت بیشتر می شود.

از بین انواع ارابه فرود هواپیمای مدل معمولا نوع ثابت پرکاربرد تر می باشد. ابتدایی ترین شکل این نوع ارابه های فرود دو چرخ در جلو تر از مرکز ثقل هواپیما و یک چرخ کوچک در زیر دم می باشد. از مزایای دیگر این نوع ارابه های فرود اینست که با توجه به این که دم هواپیما پایین می رود پس دماغه هواپیما بلند شده و فاصله ایمنی بین ملخ و سطح زمین ایجاد می گردد. به این نوه ارابه فرود اصطلاحا “ارابه فرود چرخ دم” می گویند. فرود هواپیمای مدلی که از ارابه فرود چرخ دم استفاده می کند مشکل تر می باشد و علتش به خاطر توزیع وزن بیشتر در قسمت عقبی ارابه فرود اصلی می باشد و در هنگام نشستن احتمال انحراف جانبی بیشتر برای هواپیما وجود دارد.

در ویدیو زیر نحوه نصب یک ارابه فرود ثابت هواپیمای مدل را خواهید دید.

 انواع ارابه فرود ثابت

از دیگر نقایص ارابه های فرود چرخ دم عدم دید کافی خلبان در هنگام فرود و حرکت هواپیما روی زمین (خزش) می باشد زیرا دماغه هواپیما رو به بالا بوده و خلبان دید کافی نسبت به اطراف ندارد. برای برطرف نمودن این نقیصه نوع دیگری از ارابه های فرود ثابت با نام ارابه فرود” سه چرخ” طراحی شد. در این نوع ارابه های فرود یک چرخ در زیر دماغه هواپیما ( دقیقا مانند هواپیماهای مسافربری امروزی) و دو چرخ قبل از نقطه ثقل هواپیما قرار می گرد که در این حالت ایمنی هواپیما به طور کامل حفظ می گردد.

در نام گذاری ها به چرخ زیر دماغه اصطلاحا (Nose landing gear) و به چرخ های عقب (Main landing gear) می گویند. اکثر هواپیماهای مدل از این دو نوع ارابه فرود استفاده می کنند. جنس ارابه های فرود ثابت در هواپیماهای مدل معمولا از آلیاژ آلومینیوم، فیبر کربن و در مدل های سبک از جنس پلاستیک یا سیم های مفتول فنری (سیمهای مفتول پر کربن) می باشد.

ارابه فرود متحرک (ریترکت) (Retractable landing gear)

در هواپیماهای مدرن امروزی از این نوع ارابه های فرود جمع شونده متحرک استفاده می کنند. ساختار این نوع ارابه های فرود همانند ارابه های فرود سه چرخ می باشد. یعنی یک چرخ زیر دماغه و دو چرخ در عقب. چرخ جلو همیشه به طرف عقب جمع شده و دو چرخ عقب نیز به سمت داخل و در جهت مخالف یکدیگر جمع می شوند. زمانیکه چرخ ها جمع می شوند سطح مواجه هواپیما با جریان هوا کاهش یافته و نیروی درگ نیز کاهش می یابد و هواپیما می تواند با سرعت بیشتری پرواز نماید. ارابه های فرود جمع شونده دارای ساختار پیچیده بوده و هزینه تولید آن بیشتر از نوع ثابت می باشد و به همین خاطر گرانتر هم هستند. وزن این ارابه های فرود جمع شونده به دلیل پیچیدگی ساختار بیشتر از نوع ثابت می باشد. در قسمت پایه ارابه فرود یک سروو موتور قرار دارد که با فعال کردن آن سروو موتور با ایجاد زاویه ۹۰ درجه ای عملیات باز کردن ارابه فرود را انجام می دهد. در ارابه های فرود جمع شونده برای هر چرخ یک سروو موتور مخصوص وجود دارد که وظیفه باز کردن چرخ ها را بر عهده دارد.

در ویدیو زیر نحوه عملکرد یک ارابه فرود متحرک هواپیمای مدل را خواهید دید.

انواع چرخ هواپیمای مدل

از اجزای اصلی و حیاتی ارابه های فرود چرخ ها می باشند. چرخ ها به منظور نشستن (Landing) و بر خواستن (Take off) در یک هواپیمای مدل یا حرکت مدل بر روی زمین یا اصطلاحا تاکسی کردن (Taxing) استفاده می شود. امکان ندارد یک هواپیما بدون چرخ بتواند بدون هیچ گونه آسیبی بر روی یک سطح محکم و خشن فرود بیاید. دو پارامتر اصلی در انتخاب چرخ مناسب برای هواپیمای مدل وجود دارد. یکی سایز چرخ و دیگری جنس چرخ.

سایز چرخ هواپیمای مدل

شما می بایست با توجه به ابعاد و وزن هواپیمای خود سایز متناسب چرخ را انتخاب نمایید. امروزه انواع چرخ های هواپیمای مدل در سایز های (قطر چرخ) ۲۵ میلیمتر تا بیش از ۱۱۰ میلیمتر نیز موجود است که می توانید سایز چرخ مورد نظر مدل خود را با توجه به مقدار توصیه شده توسط کارخانه سازنده کیت مدل یا نقشه مدل انتخاب نمایید. طبیعی است که هر چه مدل شما بزرگتر باشد سایز انتخابی چرخ نیز بزرگتر خواهد بود.

جنس چرخ هواپیمای مدل

انتخاب جنس چرخ برای مدل نیز از پارامتر های تعیین کننده در عملکرد هواپیما در حین نشستن و بر خواستن خواهد بود. هر چه هواپیما سنگین تر باشد جنس چرخ می بایست از مواد فشرده تر و محکمتری ساخته شده باشد. جنس تیوپ چرخ می تواند از لاستیک فشرده و یا فوم باشد و همچنین رینگ چرخ می تواند از جنس فلز و یا پلاستیک ساخته شده باشد. معمولا در هواپیماهای سنگین وزن از تیوب لاستیکی با رینگ فلزی استفاده می شود و در هواپیماهای کوچک و سبک از چرخ های فومی با رینگ پلاستیکی استفاده می گردد.